ਗੋਲਵਰਕਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਪਿੱਛੇ ਜਹੇ ਛਪੀ ਇਕ ਅਹਿਮ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਪੜਚੋਲ

 Thursday 24th October 2024 at 21:35//Sukhdarshan Natt//WhatsApp: Book Review 

RSS ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਸਿਧਾਂਤ ਘਾੜੇ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਬਾਰੇ ਖਾਸ ਚਰਚਾ 

'ਗੋਲਵਲਕਰ: ਦ ਮਿਥ ਬਿਹਾਈਂਡ ਦ ਮੈਨ, ਦ ਮੈਨ ਬਿਹਾਈਂਡ ਦ ਮਸ਼ੀਨ'- ਲੇਖਕ:ਧੀਰੇਂਦਰ ਝਾਅ

ਰੀਵਿਊਕਾਰ:ਪ੍ਰੋ. ਅਪੂਰਵਾ ਨੰਦ

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਧੀਰੇਂਦਰ ਝਾਅ ਨੇ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਰਾਹੀਂ ਦਰਅਸਲ ਭਾਰਤੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਧੀਰੇਂਦਰ ਕੁਮਾਰ ਝਾਅ ਦੀ ਕਿਤਾਬ *'ਗੋਲਵਲਕਰ: ਦ ਮਿਥ ਬਿਹਾਈਂਡ ਦ ਮੈਨ, ਦ ਮੈਨ ਬਿਹਾਈਂਡ ਦ ਮਸ਼ੀਨ'* ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਵਰਕਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਐਮ.ਐਸ. ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫਾਸ਼ੀ

ਵਾਦ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਧਾਰਨ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਕਿਉਂ ਹੈ?

ਗੋਲਵਲਕਰ: ਦ ਮਿੱਥ ਬਿਹਾਈਂਡ ਦ ਮੈਨ, ਦ ਮੈਨ ਬਿਹਾਈਂਡ ਦ ਮਸ਼ੀਨ, ਧੀਰੇਂਦਰ ਕੇ. ਝਾਅ ਦੀ ਨਵੀਂ ਛਪੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ। ਧੀਰੇਂਦਰ ਝਾਅ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂਤਵੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸਦੀ ਪਿਛਲੀ ਕਿਤਾਬ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਾਤਲ ਗੋਡਸੇ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਸਾਧਾਂ ਅਤੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜੋ ਹਿੰਦੂਤਵ ਦੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਕਿਤਾਬ ਮਾਧਵ ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਰਾਓ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਹੈ। ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ (ਆਰ.ਐੱਸ.ਐੱਸ.) ਦੇ ਦੂਜੇ ਮੁਖੀ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤਾਂ ਫਿਰ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ? ਯਾਨੀ ਗੋਲਵਲਕਰ ਉਸ ਸ਼ਖਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਇੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਈ। ਉਹ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ RSS. ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਰਐਸਐਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸੰਗਠਨ - ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਅੱਜ ਹੈ - ਨੂੰ ਇਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਢਾਲਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੇ  ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਤੋਂ ਸੈਂਕੜੇ ਮੂੰਹਾਂ ਵਾਲੇ ਸ਼ੇਸ਼ਨਾਗ ਜਾਂ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਟ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।

RSS ਅੱਜ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਤੇ ਵੱਡੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਟਰੇਂਡ ਕੀਤੇ ਲੋਕ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ - ਜ਼ੋ RSS ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਵਿੰਗ ਹੈ, ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਲਗਭਗ ਹਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਸਥਾ 'ਤੇ RSS ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹੈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਇਸ ਵੇਲੇ ਆਰਐਸਐਸ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੇਠ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਉਚਿਤ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣੀਏ ਜਿਸ ਨੇ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ.

ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਜਥੇਬੰਦ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹੀ ਲਾਮਬੰਦੀ ਦਾ ਮਨੋਰਥ RSS ਮੁਤਾਬਿਕ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਪੱਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਉਹ ਤਿੰਨ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ : ਮੁਸਲਮਾਨ, ਈਸਾਈ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ। ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਊਚ-ਨੀਚ, ਛੂਤਛਾਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਕੋਈ ਸਰੋਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਕੋਹੜ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੀ ਸਨਾਤਨ ਸੰਸਥਾ ਰਾਹੀਂ ਸਾਰੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੰਬੇਡਕਰ ਵਾਂਗ, RSS ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਜਾਂ ਖਾਤਮੇ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ। ਗਾਂਧੀ ਵਾਂਗ, ਇਸਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਛੂਤ-ਛਾਤ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨੇ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਈ ਵੀ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਆਰਐਸਐਸ ਅੰਤਰ-ਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬੁਰਾਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਾਜ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਕੋਈ ਅੰਦੋਲਨ ਜਾਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨਹੀਂ ਚਲਾਉਂਦੀ।

ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਦਿੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ - ਜੋ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਈਸਾਈ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਹਨ, ਤੋਂ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਡਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸ਼ੱਕੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲਪਨਿਕ 'ਉੱਤਮਤਾ' ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਜਾਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਜੀਵ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਸੁਭਾਅ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਉਦਾਰ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਗੁਣ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ। ਹਿੰਦੂ ਹੀ ਇਸ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜੀਵ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਵੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਸੀ। ਇਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ, ਉੱਤਮ ਅਤੇ ਸਦੀਵੀ ਭਾਵ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਹੈ। ਰੱਬ ਨੇ ਇਸ ਧਰਮ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ। ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਹੀ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਹੱਕ ਹੈ।  ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ, ਧਰਮ ਤੋਂ ਉਤੇ ਹੋ ਕੇ ਇਕ ਕੌਮ ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਇੱਕੋ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ। ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਕਹਾਉਣ ਲਈ ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਣੀ ਪਵੇਗੀ।

ਆਰਐਸਐਸ ਦਾ ਹਿੰਦੂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਹੈ. RSS ਦਾ ਹਿੰਦੂ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ, ਈਸਾਈਆਂ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਤਬਕੇ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਵਾਲਾ ਬਿੰਦੂ ਹਨ। ਆਰ.ਐੱਸ.ਐੱਸ. ਮਾਰਕਾ ਹਿੰਦੂ ਕੋਲ ਆਤਮ-ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਮਰੱਥਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਿਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਉਸ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਮੀਆਂ ਉਘਾੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ RSS ਮਾਰਕਾ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੇ ਸਾਵਰਕਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲਈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਨੂੰ ਅਪਣੀ ਕਿਤਾਬ-‘ਅਸੀਂ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ’ (We and our nationhood difined) ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ‘ਅਸੀਂ’ ਜਾਂ 'ਹਮ' ਨੂੰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹੀ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਦਾ ਸਿਧਾਂਤਕ ਆਧਾਰ ਬਣ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। 

ਗੋਲਵਲਕਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਕੇਵਲ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਦੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਗੁਰੂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ  ਆਰਐਸਐਸ ਦੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਰੂਪ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੇ ਹੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਿਰਫ ਕੋਈ ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਨਹੀਂ ਹੈ: ਬਲਕਿ ਇਹ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਹੈ।

ਧੀਰੇਂਦਰ ਝਾਅ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਤਮ ਕੇਂਦਰਤ, ਸ਼ੱਕੀ, ਸਾਜ਼ਿਸ਼ੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸਦਾ ਅਪਣਾ ਜੀਵਨ ਝੂਠ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਚਾਲਕ ਸ਼ਕਤੀ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਕੇਵਲ ਨਫ਼ਰਤ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਝੂਠ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰਦਾ ਹੈ। ਨਮੂਨੇ ਵਜੋਂ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੀਲੀਜ਼ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਆਖਿਰ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਲਵਲਕਰ ਜੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਨ।' ਪਰ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਦਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜ ਲਈ ਇੱਜ਼ਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਝੂਠ ਸੀ, ਜੋ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੇ ਖੁਦ ਘੜਿਆ ਅਤੇ ਫੈਲਾਇਆ।  ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਡੈਮੋਂਸਟੇਟਰ ਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਇਹ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਲੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਵੀ ਐਂਡ ਅਵਰ ਨੇਸ਼ਨਹੁੱਡ ਡੀਫਾਇਨਡ' ਬਾਰੇ ਵੀ ਝੂਠ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਖੁਦ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੇ ਲਿਖੀ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੇਰੀ ਕਿਤਾਬ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਤਾਂ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਧੀਰੇਂਦਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੋਲਵਲਕਰ, ਜੋ ਕਿ ਝੂਠ ਘੜਨ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਸੀ, ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਆਰਐਸਐਸ ਨੇ ਇਸ ਝੂਠ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਾਤਲ ਨੱਥੂਰਾਮ ਗੌਡਸੇ ਦਾ ਆਰਐਸਐਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੌਂਡਸੇ ਅਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਰਐਸਐਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਮੰਨਦਾ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੈਅ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਰਐਸਐਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗੋਲਵਲਕਰ, ਗਾਂਧੀ ਖਿਲਾਫ ਇੰਨੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਸੀ ਕਿ ਦਸੰਬਰ 1947 ਵਿਚ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰੋਹਤਕ ਰੋਡ 'ਤੇ ਇਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੱਦ ਨਾ ਛੱਡੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਸੰਘ ਵਲੋਂ ਗਾਂਧੀ ਖਿਲਾਫ 13 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸੋਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਉਂਝ ਇਹ ਹੈਰਾਨੀ ਜਨਕ ਪੱਖ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਆਰਐਸਐਸ ਵਿਚ ਹਰ ਕੋਈ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਘ ਵਲੋਂ ਅਕਸਰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ., ਅਜਿਹੇ ਝੂਠ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ? ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੋਲਵਲਕਰ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਝੂਠੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਖੁਦ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੇ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ,  ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਝੂਠ ਹੈ। ਫਿਰ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਗੋਲਵਲਕਰ ਵਰਗੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੀ ਕੀ ਹੈ? ਉਹ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਡਿਆਈ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਪਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੇ ਬੀਜ ਕਦੋਂ ਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਜੇ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੌਣ ਹੈ? ਧੀਰੇਂਦਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਵੀ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਗੋਲਵਲਕਰ ਜਾਂ ਸਾਵਰਕਰ ਝੂਠ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਮਿੱਥ ਰਚ ਰਹੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਭਰਮ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਣ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਗੋਡਸੇ ਆਰਐਸਐਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆਰਐਸਐਸ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਬਹੁਤ ਮਾੜੇ ਹੁੰਦੇ। ਇਸੇ ਲਈ ਗੋਲਵਰਕਰ ਨੂੰ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਪਿਆ ਕਿ ਸੰਘ ਦਾ ਗੋਡਸੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਆਰਐਸਐਸ ਨੇ ਝੂਠ ਬੋਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਜਾਇਜ਼ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਸੀ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਾਰੇ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਜਾਂ ਝੂਠੀ ਸਹੁੰ ਖਾ ਕੇ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹਰਜ ਹੈ? ਇੰਝ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਵਲੋਂ ਬੋਲੇ ਝੂਠਾਂ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਸਲ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਿਆਸੀ, ਕੁਲੀਨ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਝੂਠ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮੰਨਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ? ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਰਗ RSS ਦੇ ਝੂਠ ਨੂੰ ਸੱਚ ਮੰਨਣ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਹ ਕਿਉਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਆਰਐਸਐਸ ਮੁਖੀ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨੇਕ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਹਨ ਜੋ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਟਾਟਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਹੋਰਾਂ ਅਨੇਕਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕ ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਿਉਂ ਸਮਝਦੇ ਹਨ? ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸੰਘ ਦੀ ਨਫ਼ਰਤ ਅਧਾਰਤ ਹਿੰਸਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਹਿੰਸਕ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ?

ਅਨੇਕਾਂ ਹਵਾਲੇ ਹਨ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਨਹਿਰੂ ਹਮੇਸ਼ਾ RSS ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਮੰਨਦੇ ਰਹੇ। ਪਰ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਚੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ RSS ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ? ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੇਨਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਵੱਲਭਭਾਈ ਪਟੇਲ ਜਾਂ ਗੋਵਿੰਦ ਵੱਲਭ ਪੰਤ ਵਰਗੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸੰਘ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਝਿਜਕ ਕਿਉਂ ਦਿਖਾਈ? ਜਦੋਂ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੀ ਪੰਤ ਅਤੇ ਪਟੇਲ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਆਰਐਸਐਸ ਹਿੰਸਕ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਿਉਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ? ਧੀਰੇਂਦਰ ਝਾਅ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਇੱਕ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਘਟਨਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ :

"ਇਹ ਦਸੰਬਰ 1947 ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਦਿਨ-ਦਿਹਾੜੇ ਹਮਲਿਆਂ, ਅੱਗਜ਼ਨੀ, ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਅਤੇ ਕਤਲਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਟੇਲ, ਨਹਿਰੂ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਵੀ ਉਸ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਹਿਰੂ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਆਪਕ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੁਖੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪਰ ਪਟੇਲ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਨਿਰਲੇਪ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਨਹਿਰੂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਨਹਿਰੂ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਿੰਸਾ ਦੀਆਂ  ਛੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

 ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਨਹਿਰੂ ਦੰਗ ਰਹਿ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਟੇਲ ਦੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਹਨ ਤਾਂ ਮੈਂ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ!"

ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਨਾ ਰੁਕਦੀ ਦੇਖ, ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਇੰਨਾ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਟੇਲ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਨਿਆਸਰਾ ਛੱਡ ਕੇ ਅਪਣੀ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਤਹਿ  ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਤੁਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਵੇਂ ਹੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਖੀ ਗੋਵਿੰਦ ਵੱਲਭ ਪੰਤ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕਾਉਣ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਬੂਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਰਐਸਐਸ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਠੋਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੂੰ ਬਚ ਕੇ ਖਿਸਕ ਜਾਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

'ਦਾ ਵਾਇਰ' ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਅਨੁਵਾਦ: ਸੁਖਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੱਤ

ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚਾਹੇ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦੱਸਦੀ, ਪਰ ਇਹ ਪਟੇਲ, ਪੰਤ ਜਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਰਵੱਈਏ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ, ਭਾਰਤੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਰੋੜਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸ਼ੱਕੀ ਹਨ, ਤਾਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਆਰਐਸਐਸ ਵਰਗੀ ਸੰਸਥਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਆਰਐਸਐਸ ਦੀਆਂ ਹਿੰਸਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਸਬੂਤ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ  ਆਖਿਰਕਾਰ ਆਰਐਸਐਸ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧੁਰ ਅੰਦਰੋਂ ਅਜਿਹੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਲੋੜ ਜਾਪਦੀ ਸੀ ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਈਸਾਈਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵੇ।

ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਸਾਵਰਕਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੋਲਵਲਕਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਧੀਰੇਂਦਰ ਝਾਅ ਨੇ ਗੋਲਵਲਕਰ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਰਾਹੀਂ ਦਰਅਸਲ ਭਾਰਤੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੀ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਇਹ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। 

*(ਪ੍ਰੋ਼ ਅਪੂਰਵਾ ਨੰਦ , ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹਨ।)*

ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ 'ਦਾ ਵਾਇਰ' ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਅਨੁਵਾਦ : ਸੁਖਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੱਤ-24/10/2024