ਅੱਜ ਕਿਸ ਨੂੰ ਖਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿਛੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣਿਆ!
ਸ਼ਹੀਦ ਕੀ ਜੋ ਮੌਤ ਹੈ ਵੋਹ ਕੌਮ ਕਿ ਹਯਾਤ ਹੈ! ਅਸੀਂ ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਗਏ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਜਿਹੜੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ , ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਗਏ ਉਹਨਾਂ ਦਾਸ ਕੀ ਬਣਿਆ? ਇਹ ਸੁਆਲ ਮਈ ਦਿਵਸ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਵੇਲੇ ਵੀ ਸਾਰਥਕ ਸੀ ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੇਹੱਦ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਮਈ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਕਾਮਰੇਡ ਹਰ ਭਗਵਾਨ ਭੀਖੀ ਇੱਕ ਲਿਖਤ ਲੱਭ ਕੇ ਲਿਆਏ ਹਨ ਜਿਹੜੀ ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਡੇ ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸੁਆਲ ਖੜੇ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਮੌਤ ਕੰਧ ਤੇ ਲਿਖੀ ਲਿਖਤ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ--ਹਰਭਗਵਾਨ ਭੀਖੀ
ਮਈ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਮਰ ਸ਼ਹੀਦ ਐਲਬਰਟ ਪਾਰਸਨ ਦੁਆਰਾ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲਿਖੀਆਂ ਦੋ ਚਿੱਠੀਆਂ:
ਐਲਬਰਟ ਪਾਰਸਨ ਦੀ ਪਤਨੀ ਲੂਸੀ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ
ਪਤਨੀ ਲੂਸੀ
ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਪਤਨੀ:
ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਜ਼ਾਲਮ ਸਾਡੇ ਬਾਰੇ ਅੱਜ ਸਵੇਰ ਦੇ ਫੈਸਲੇ 'ਤੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਤੋਂ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਤੱਕ ਦੇ ਸਰਮਾਏਦਾਰ ਅੱਜ ਦਾਅਵਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਵਹਾਉਣਗੇ। ਪਰ, ਸਾਡੀ ਮੌਤ ਇੱਕ ਕੰਧ ਤੇ ਲਿਖੀ ਇਬਾਰਤ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਨਫ਼ਰਤ, ਦੁਸ਼ਮਣੀ, ਪਾਖੰਡ, ਅਦਾਲਤੀ ਕਤਲ, ਜ਼ੁਲਮ, ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਗੁਲਾਮੀ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਦੱਬੇ-ਕੁਚਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼ਿਕੰਜੇ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਜਾਗ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੋ ਲੋਕ ਗੂੜ੍ਹੀ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ਨੂੰ ਤੂਫਾਨ ਵਿੱਚ ਨਰਕ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਵਾਂਗ ਤੋੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਉਹ ਹਾਂ ਜੋ ਹਾਲਾਤ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚਾਈ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਲਭਣ ਅਤੇ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਹਰਭਗਵਾਨ ਭੀਖੀ |
ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਪਤਨੀ, ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਤਰਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋ। ਮੇਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਬੇਨਤੀ ਹੈ - ਮੇਰੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਾ ਕਰੋ, ਪਰ ਜਿੱਥੇ ਮੈਂ ਸਮਾਜਵਾਦ ਦੇ ਮਹਾਨ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਪਾਬੰਦ ਹਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕੋ।
ਮੇਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਿਆ ਸੀ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਜਿਉਣ ਨਾਲੋਂ ਜਿੱਥੇ ਦਸ ਵਿੱਚੋਂ ਨੌ ਬੱਚੇ ਗੁਲਾਮੀ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਸ; ਗਰੀਬ ਛੰਨੇ, ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਆਹ, ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ, ਮੈਂ ਜਿਉਂਦਾ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਹਾਂ। ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ, ਜਨਤਾ ਲਈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਮੇਰਾ ਪਿਆਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹੇਗਾ। ਮੇਰੇ ਇਸ ਕੋਠੜੀ ਤੋਂ ਮੈਂ ਬਾਰ ਬਾਰ ਪੁਕਾਰਦਾ ਹਾਂ: ਆਜ਼ਾਦੀ! ਇਨਸਾਫ਼! ਬਰਾਬਰੀ!
-ਐਲਬਰਟ ਪਾਰਸਨਜ਼
ਕੁੱਕ ਕਾਉਂਟੀ ਬਸਤੀਆ ਜੇਲ੍ਹ, ਸੈੱਲ ਨੰ. 29, ਸ਼ਿਕਾਗੋ, 20 ਅਗਸਤ, 1886
ਐਲਬਰਟ ਪਾਰਸਨ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀਆਂ
ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ,
ਅਲਬਰਟ ਆਰ. ਪਾਰਸਨਜ਼ (ਜੂਨੀਅਰ) ਅਤੇ ਧੀ ਲੂਲੂ ਅਦਾ ਪਾਰਸਨਜ਼,
ਮੈਂ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਹੰਝੂ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਮਿਟਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਾਂਗੇ। ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ, ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਤਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜੀ ਕੇ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮਰ ਕੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਅਸਾਧਾਰਨ ਅਤੇ ਬੇਰਹਿਮ ਮੌਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋਗੇ। ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਵੇਦੀ 'ਤੇ ਕੁਰਬਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਮੈਂ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਫਰਜ਼ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ, ਅਤੇ ਇਸ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ। ਆਪਣੇ ਲਈ ਸੱਚਾ ਹੋਣਾ, ਤਾਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੋਗੇ। ਮਿਹਨਤੀ, ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਹੱਸਮੁੱਖ ਬਣੋ। ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਂ! ਉਹ ਬਹੁਤ ਮਹਾਨ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ, ਉਸਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ।
ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ! ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ! ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰੀ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ 'ਤੇ ਇਹ ਵਿਦਾਇਗੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਜਿਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ।
ਖੁਸ਼ ਰਹੋ, ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ!
ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਤਾ
ਅਲਬਰਟ ਆਰ. ਪਾਰਸਨ
ਡੰਜੀਅਨ ਨੰਬਰ-7, ਕੁੱਕ ਕਾਉਂਟੀ ਜੇਲ੍ਹ, ਸ਼ਿਕਾਗੋ, 9 ਨਵੰਬਰ, 1887
No comments:
Post a Comment