Saturday 7th January 2023 at 9:23 AM
ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 100ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਤੇ ਯਾਦ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ ਪੱਤਰਕਾਰ ਐਮ ਐਸ ਭਾਟੀਆ
ਲੁਧਿਆਣਾ: 7 ਜਨਵਰੀ 2023: (ਐਮ ਐਸ ਭਾਟੀਆ//ਕਾਮਰੇਡ ਸਕਰੀਨ ਡੈਸਕ)::
ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਸੀਟਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ 'ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ' ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਦਾ 'ਮਹਿਲਾ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਬਿੱਲ' 'ਤੇ ਸੰਸਦ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਹ ਇਸ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਤਰਕਪੂਰਨ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸਨ। ਸਿੱਟਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ, ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਐਨ.ਡੀ.ਏ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇਣ ਦੇ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਨਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ "ਗੈਰ-ਜਮਹੂਰੀ" ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਬਿਮਾਰ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ (ਆਰਐਸਐਸ) ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦੇ ਗੁਜਰਾਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਹੋਰ ਮੁੱਦਿਆਂ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਵਚਨਬੱਧ ਸਨ। 1996 ਤੋਂ, ਜਦੋਂ ਉਨਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਮਹਿਲਾ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਆਈ.ਕੇ.ਗੁਜਰਾਲ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿਤਾ ਕਿ ਉਹ ਬਿਲ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨਾਂ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਬਿੱਲ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜੋ ਹੋਰ ਪੱਛੜੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ (ਓਬੀਸੀ) ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਕੋਟਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨਾਂ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਪਾਰਟੀ ਲਾਈਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਲੇਖਕ ਐਮ ਐਸ ਭਾਟੀਆ |
ਜਦੋਂ 1948 ਵਿਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਮੁਖਰਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਜੇਲ੍ਹ, ਕਲਕੱਤਾ ਵਿਚ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੀਤਾ ਮੁਖਰਜੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ। 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ, ਉਹ ਇੱਕ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਸਨ। 1964 ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸੀਪੀਆਈ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹੇ। ਉਹ 1967 ਅਤੇ 1972 ਵਿੱਚ ਮਿਦਨਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਤਾਮਲੂਕ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਲਈ ਅਤੇ 1978 ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੰਸਕੁਰਾ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸ ਹਲਕੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹ 7 ਵਾਰ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ।
ਉਨਾਂ ਨੂੰ 1978 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕੌਮੀ ਕੌਂਸਲ ਲਈ ਅਤੇ 1981 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਕੌਮੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1998 ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਪਾਰਟੀ ਦੀ 17ਵੀਂ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੀਪੀਆਈ ਦੀ ਕੌਮੀ ਸਕੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੀਤਾ ਮੁਖਰਜੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸਕੱਤਰੇਤ ਮੈਂਬਰ ਬਣੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਮਹਿਲਾ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਬਿੱਲ 'ਤੇ ਸੰਸਦ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਰਿਕਾਰਡ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਗੀਤਾ ਮੁਖਰਜੀ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮਹਿਲਾ ਬੀੜੀ ਵਰਕਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨਾਂ ਨੇ ਲਿੰਗ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਲਈਆਂ।
ਉਹ 1965 ਤੋਂ ਸੀਪੀਆਈ ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਵਿੰਗ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਵੂਮੈਨ (ਐਨਐਫਆਈਡਬਲਯੂ) ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਮੈਂਬਰ,1986 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਰੂਰਲ ਲੇਬਰ ਦੇ ਅਤੇ 1988 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਹੇ ਸੀ। ਉਹ ਪ੍ਰੈਸ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸਨ।
ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਦੀਆਂ ਜਨਤਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਦਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਉਠਾ ਸਕਣ। ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸੀ ਕਿ ਉਨਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਸਮਝ ਲਿਆ ਹੈ।
ਗੀਤਾ ਮੁਖਰਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਰੋਧਤਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇੱਕ ਕੱਟੜ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ, ਨਿਮਰਤਾ, ਸਾਦਗੀ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਸੀ। 1964 ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟ, 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਗੀਤਾ ਮੁਖਰਜੀ ਦੀ ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਇਨਕਲਾਬ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਡੋਲ ਰਹੀ।
ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਗੀ ਲੇਖਿਕਾ ਵੀ ਸਨ। ਉਨਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ। ਭਾਰਤ ਉਪਕਥਾ (ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਲੋਕ-ਕਥਾਵਾਂ) ਅਤੇ ਛੋਟੋਦਰ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ (ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਟੈਗੋਰ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਹਨ। ਉਨਾਂ ਨੇ ਬਰੂਨੋ ਅਪਿਟਜ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਹਕਾਰ 'ਨੇਕਡ ਅਮੰਗ ਵੁਲਵਜ਼' ਦਾ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕਾਜ਼ੀ ਨਜ਼ਰੁਲ ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਰਾਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਸਨ।
4 ਮਾਰਚ 2000 ਨੂੰ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿਛੋੜਾ ਦੇ ਗਏ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੇ.ਆਰ. ਨਾਰਾਇਣਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਗੀਤਾ ਮੁਖਰਜੀ ਇੱਕ ਭਾਵੁਕ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦ ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਕੁਨ ਹਨ। ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਮਹੂਰੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਖਲਾਅ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ।
ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਅੰਦੋਲਨ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਵੱਡਾ ਘਾਟਾ ਹੈ ਕਿਓਂਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਸਤਰੀ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤਾਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨਵੇਂ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ। ਕਾਮਰੇਡ ਗੀਤ ਮੁਖਰਜੀ ਨੂੰ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਇਹੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਖੱਬੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਕੇਵਲ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਮੁਖਰਜੀ ਦੀਆਂ ਖੂਬੀਆਂ ਰਗੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ।
ਸਮਾਜਿਕ ਚੇਤਨਾ ਅਤੇ ਜਨ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਬਲਾਗ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣੋ। ਜੋ ਵੀ ਰਕਮ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼, ਹਰ ਹਫਤੇ, ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਜਾਂ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਇਸ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਲਈ ਕੱਢ ਸਕਦੇ ਹੋ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਕੱਢੋ। ਹੇਠਲੇ ਬਟਨ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
No comments:
Post a Comment