13th May 2021 at 4:22 PM
ਆਖ਼ਿਰੀ ਸਾਹਾਂ ਤੀਕ ਸਮਰਪਿਤ ਰਹੇ ਲਾਲ ਝੰਡੇ ਵਾਲੇ ਕਾਫ਼ਿਲੇ ਨੂੰ
ਲੁਧਿਆਣਾ: 13 ਮਈ 2021: (ਐਮ ਐਸ ਭਾਟੀਆ//ਕਾਮਰੇਡ ਸਕਰੀਨ)::
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 14 ਅਗਸਤ1930 ਨੂੰ ਭੂਦਨ (ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ) ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਸੰਨ1975 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਰਕਰ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਆਗੂਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੱਡੀ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਯੂਨੀਅਨ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰੇਟ ਦਵਾਉਣ ਲਈ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਕੀਤੀ। ਸੰਨ 1975 ਤੋਂ 1990 ਤਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਰਬ ਭਾਰਤ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਆਗੂ ਰਹੇ। ਗਿੱਲ ਰੋਡ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸਦਕਾ ਲਗਪਗ ਸੱਤ ਅੱਠ ਯੂਨਿਟ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਸਨ। ਸੰਨ1980 ਤੇ 1986 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ, ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੇ ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿੱਲ ਰੋਡ ਤੇ ਨਿਊ ਜਨਤਾ ਨਗਰ ਦੀ ਛੇ ਨੰਬਰ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ।
ਸ਼ੇਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪੱਕੀ ਮੁਸਲਿਮ ਕਲੋਨੀ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਤਕ ਕੇਸ ਲੜਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮੀਆਂ ਬੀਵੀ ਪੰਜਾਹ ਗਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਵੰਡ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕਾਮਰੇਡ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਤਾਂ ਇਕ ਇੰਚ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਲਈ ਤਾਂ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਪੰਜਾਹ ਪੰਜਾਹ ਗਜ਼ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਪਲਾਟ ਦਿੱਤਾ । ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕਾਮਰੇਡ ਇਸਮਾਇਲ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਇਸੇ ਮੁਸਲਿਮ ਕਲੋਨੀ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਐਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਅੰਦੋਲਨ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਧ ਚਡ਼੍ਹ ਕੇ ਹਿੱਸਾ ਨਾ ਲਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਅਨੇਕਾਂ ਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੰਦ ਰਹੇ। ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਜੋਡ਼ੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ । ਅਜਿਹੇ ਮਿਸਾਲੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਉਹ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਮਣਕਾ ਸਨ । ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਘਾਟਾ ਪਿਆ ਹੈ।ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਗੂ ਕਾਮਰੇਡ ਇਸਮਾਈਲ ਖਾਨ ( ਐੱਸਮੇਲ ਖਾਨ) ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿਛੜ ਗਏ ਹਨ। ਵਡੇਰੀ ਉਮਰ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਕੱਲ੍ਹ ਸ਼ਾਮੀਂ ਚਾਰ ਵਜੇ ਤਕ ਉਹ ਪੂਰੀ ਹੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹੀ ਖੰਘ ਆਈ ਅਤੇ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਸਾਨੂੰ ਵਿਛੋੜਾ ਦੇ ਗਏ। 1975 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਰਕਰ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਆਗੂਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਨ । ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੱਡੀ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆ ਦੀ ਯੂਨੀਅਨ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰੇਟ ਦਵਾਉਣ ਲਈ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਕੀਤੀ ।1975 ਤੋਂ 1990 ਤਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਰਬ ਭਾਰਤ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਆਗੂ ਰਹੇ । ਗਿੱਲ ਰੋਡ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸਦਕਾ ਲਗਪਗ ਸੱਤ ਅੱਠ ਯੂਨਿਟ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਸਨ । 1980 ਤੇ 1986 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ , ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੇ ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿੱਲ ਰੋਡ ਤੇ ਨਿਊ ਜਨਤਾ ਨਗਰ ਦੀ ਛੇ ਨੰਬਰ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ । ਸ਼ੇਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪੱਕੀ ਮੁਸਲਿਮ ਕਲੋਨੀ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਤਕ ਕੇਸ ਲੜਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮੀਆਂ ਬੀਵੀ ਪੰਜਾਹ ਗਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਵੰਡ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕਾਮਰੇਡ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਤਾਂ ਇਕ ਇੰਚ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਲਈ ਤਾਂ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਪੰਜਾਹ ਪੰਜਾਹ ਗਜ਼ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਪਲਾਟ ਦਿੱਤਾ । ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕਾਮਰੇਡ ਇਸਮਾਇਲ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਇਸੇ ਮੁਸਲਿਮ ਕਲੋਨੀ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਐਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਅੰਦੋਲਨ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਧ ਚਡ਼੍ਹ ਕੇ ਹਿੱਸਾ ਨਾ ਲਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਅਨੇਕਾਂ ਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੰਦ ਰਹੇ। ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ। ਅਜਿਹੇ ਮਿਸਾਲੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਉਹ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਮਣਕਾ ਸਨ। ਉਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਮੈਂਬਰ ਸਨ।
No comments:
Post a Comment